Aštuonkojis vyno acte ir duona "lagana"/ Χταπόδι ξιδάτο και λαγάνα

~LT~

Šiais metais, turbūt pirmą kart, nusprendžiau, kad per gavėnią pasninkausiu. Anksčiau apie tai nemąstydavau, kas ir kodėl, nes tiesiog atrodė, kad man to nereikia. 

Mane supanti aplinka šiemet mane privertė susimąstyti ir pažvelgti giliau, ten, kur slypi visa gavėnios ir pasninko esmė. Tai ne tik atsisakymas mėgstamų dalykų, savęs paruošimas didžiam stebuklui, bet ir puikus šansas išbandyti save, pakeičiant įprastą gyvenimo ritmą. 

Taip pat tai bus puiki galimybė pasidalinti kitokiais patiekalais ir desertais, kurie bus tinkami pasninkui.

Tad pirmasis receptas, kuriuo noriu pasidalinti yra skirtas artėjančiam pirmadieniui - Graikijoje vadinamu Švariuoju pirmadieniu, nuo kurio prasideda 40 dienų truksiantis pasninkas. Šią dieną valgomos tik jūros gėrybės, jokios mėsos, jokių pieno produktų. Puiki pradžia gražaus tikslo link.

~GR~

Η ζωή είναι ενδιαφέρουσα. Μάλλον για πρώτη φορά, αποφάσισα ότι θα νηστέψω. Παλιά δεν το σκεφτόμουν τι και πως γιατί μου φαινόταν ότι δεν το χρειάζομαι.

Φέτος το περιβάλλον μου, οι άνθρωποι γύρω μου με έκανε να το ξανασκεφτώ, να δω λίγο παραπέρα, εκεί που κρύβεται το νόημα της νηστείας. Ότι η νηστεία δεν είναι μόνο να βγάλουμε από το μενού μας τα πράγματα που μας αρέσουν, να προετοιμάσουμε τον εαυτό μας για το μεγάλο θαύμα που έρχεται αλλά είναι και πολύ καλή ευκαιρία να δοκιμάσουμε τον εαυτό μας, να αλλάξουμε το συνηθισμένο τρόπο ζωής.

Επίσης θα έχω τη δυνατότητα να μοιραστώ διαφορετικές συνταγές από φαγητά και γλυκά κατάλληλα για νηστεία.

Γι'αυτό η πρώτη συνταγή που θέλω να μοιραστώ είναι για την δευτέρα που μας έρχεται - η Καθαρά Δευτέρα από την οποία ξεκινάει 40 και κάτι μέρες νηστεία.

~LT~

Aštuonkojis vyno acte

• ~800 g aštuonkojo (naudojau tik jo čiuptuvus)
• vyno acto
• alyvuogių aliejaus
• 2 lauro lapai
• svogūnų laiškų
• krapų
• druskos, pipirų

Jei naudojate šaldytą aštuonkojį (kaip ir aš), iš vakaro ištraukiame jį iš šaldymo kameros ir paliekame šaldytuve, kad atitirptų.

Į vidutinio dydžio puodą įpilame tiek vyno acto, kad apsemtų dugną (~1-2 cm). Dedame aštuonkojį ir lauro lapus į puodą ir verdame apie 40 minučių, kol aštuonkojis suminkštėja (patikriname įdurdami peiliu). Karts nuo karto patikriname, ar netrūksta skysčio, kad aštuonkojis neprisviltų. Jei jo trūksta, įpilame šiek tiek vandens.

Nupilame skystį, paliekame atvėsti, jei reikia, nulupame odelę.

Supjaustome nedideliais gabaliukais.

Plonai supjaustome svogūnų laiškus, juos sumaišome su aštuonkojo gabaliukais. Pabarstome krapais. 

Pagardiname druska ir pipirais. 

Apšlakstome alyvuogių aliejumi ir šiek tiek vyno acto. Viską gerai išmaišome ir patiekiame.

~GR~

Χταπόδι ξιδάτο

• 800 γρ χταπόδι (χρησιμοποίησα μόνο τα πλοκάμια)
• ξίδι κρασιού
• 2 φύλλα δάφνης
• φρέσκο κρεμμυδάκι
• άνηθο
• αλάτι, πιπέρι
• ελαιόλαδο

Αν έχετε κατεψυγμένο χταπόδι, βγάλτε από την κατάψυξη το βράδυ και αφήστε στο ψυγείο να ξεπαγώσει.

Στην κατσαρόλα (όχι πολύ μεγάλη να μη χρειαστεί πολύ ξίδι), ρίχνουμε ξίδι να σκεπάσει το πάτο (1 δάχτυλο περίπου), βάζουμε το χταπόδι και το φύλλα δάφνης, σκεπάζουμε και βράζουμε για 40 λεπτά περίπου, μέχρι να μαλακώσει (τσεκάρουμε καρφώνοντας ένα μαχαίρι). Αν έχουν εξαφανιστεί τα υγρά, προσθέτουμε λίγο νερό.

Βγάζουμε από την κατσαρόλα, αφήνουμε να κρυώσει, και τεμαχίζουμε σε μικρά κομματάκια.

Προσθέτουμε ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι και άνηθο. 

Αλατοπιπερώνουμε, πασπαλίζουμε με λίγο ελαιόλαδο και ξίδι. 

Ανακατεύουμε καλά και σερβίρουμε.

~LT~

Tradicinė duona "Lagana"

Ši duona valgoma tik kartą per metus, per Švarųjį pirmadienį. Duoninėse tą dieną šios duonos kaina ženkliai skiriasi nuo įprastinės duonos kainos, nors iš tiesų ji nėra jau tokia kitokia. Kiek neįprasta duonos forma jai suteikia išskirtinumo, na, o skonis - kaip gardžios baltos duonos, nors, žinoma, būna įvairiausių variantų, pvz. pilno grūdo, su alyvuogėmis, su saulėje džiovintais pomidorais, bet pradėkime nuo tradicinio varianto susipažinimui :)

2 vidutinio dydžio kepaliukams

• 250 g miltų, turinčių daugiau glitino
• 250 g gelsvų miltų, skirtų duonai ir mieliniams kepiniams (juos galima keisti pilno grūdo ar kitais miltais)
• 10 g cukraus
• 5 g druskos
• 20 g šviežių mielių (9 gr sausų)
• 300 g vandens, kambario temperatūros
• 30 g alyvuogių aliejaus
• sezamo sėklų, pabarstymui

Vandenyje ištirpiname mieles su cukrumi. Jas supilame į dubenį, kuriame minkysime tešlą (aš naudoju kombainą su minkymo antgaliu). Suberiame miltus ir minkome, kol susiformuos vientisas tešlos rutulys. Suberiame druską. Pamažu supilame aliejų vis dar minkant tešla, kol jis įsimaišys į tešlą. Jei tešla pradeda lipti prie rankų ar kombaino sienų, įberiame šiek tiek miltų.

Išverčiame tešlą ant lengvai miltuoto paviršiaus, perminkome, kad tešla būtų elastinga, vientisa, glotni. Suformuojame rutulį ir dedame jį į aliejumi išteptą dubenį. Uždengiame rankšluosčiu ir paliekame šiltoje vietoje apie 1 val., kol tešla padvigubėja.

Išverčiame pakilusią tešlą ant švaraus paviršiaus ir lengvai perminkome, kad išleistume susikaupusį orą. Padaliname tešlą į dvi dalis, kiekvieną jų iškočiojame į stačiakampį, apie piršto storumo. Perkeliame ant kepimo popieriumi išklotos kepimo skardos, patepame vandeniu ir lengvai pirštais įspaudžiame kiekvieną kepaliuką, kad liktų įdubimai, tik ne iki dugno. Pabarstome sezamo sėklomis, uždengiame ir paliekame 30 minučių šiltoje vietoje, kad šiek tiek pakiltų.

Įkaitiname orkaitę iki 200 C ir kepame duoną apie 30-40 minučių, kol gražiai paruduoja.

Paliekame atvėsti.

~GR~

Χωριάτικη λαγάνα

Για 2 μέτρια φραντζολάκια

• 250 γρ σκληρό αλεύρι
• 250 γρ χωριάτικο αλεύρι
• 10 γρ ζάχαρη
• 5 γρ αλάτι
• 20 γρ νωπή ή 9 γρ ξηρή μαγιά
• 300 γρ νερό, θερμοκρασία δωματίου
• 30 γρ ελαιόλαδο
• σουσάμι για πασπάλισμα 

Διαλύουμε στο νερό τη μαγιά με τη ζάχαρη. Τα ρίχνουμε στο κάδο του μίξερ με γάντζο ή στο μπολ και προσθέτουμε το αλεύρι. Στο τέλος προσθέτουμε το αλάτι. Ζυμώνουμε μέχρι να ξεκολλήσει από τα τοιχώματα και θα γίνει μια μπάλα.

Βγάζουμε τη ζύμη στο ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια και τη ζυμώνουμε λίγο να γίνει λεία και ελαστική. Φορμάρουμε μια μπάλα και τη βάζουμε στη λαδωμένη μπασίνα. Τη σκεπάζουμε με μια πετσέτα και αφήνουμε να διπλασιαστεί για περίπου 1 ώρα.

Τη βγάζουμε στην καθαρή επιφάνεια, χωρίζουμε τη ζύμη σε δυο ίσα κομμάτια. Ανοίγουμε με τον πλάστη ένα παραλληλόγραμμο κομμάτι, το μετακινούμε στο ταψί με λαδόκολλα, αλείφουμε τα φραντζολάκια με νερό, με τα δάχτυλά μας τα πιέζουμε ελαφρώς (όχι μέχρι κάτω) όλη την επιφάνεια, πασπαλίζουμε με σουσάμι, σκεπάζουμε με μια πετσέτα και αφήνουμε για 30 λεπτά να φουσκώσει λίγο.

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 C και ψήνουμε τη λαγάνα για 30-40 λεπτά.

Τη βγάζουμε και αφήνουμε να κρυώσει.